Martwe dusze — streszczenie Głównym bohaterem jest Paweł Iwanowicz Cziczikow. Podróżuje po Rosji w celu skupowania „martwych dusz”, wie, jak znaleźć podejście do każdej osoby, z czego stale korzysta.Inne postaciManiłow jest właścicielem ziemskim, już niemłodym. Na początku wydaje się przyjemnym człowiekiem, a potem autor ujawnia jego osobowość: „jest zbyt słodki, aż do mdłości”. Nie przejmuje się trudnościami domowymi; mieszka z żoną i dwoma synami, Temistoklosem i Alkidem.Koroboczka to starsza kobieta, wdowa. Mieszka w małej wiosce, sama prowadzi gospodarstwo domowe, sprzedaje różne wyroby i futra. Skąpa kobieta. Nazwiska wszystkich chłopów znała na pamięć, nie prowadziła spisów.Sobakiewicz jest właścicielem ziemskim, szukającym zysku we wszystkim. Swoją masywnością i niezdarnością przypominał niedźwiedzia. Zgadza się sprzedawać martwe dusze Cziczikowowi, zanim jeszcze o tym mówił.Nozdriow jest właścicielem ziemskim, który nie może usiedzieć w domu ani jednego dnia. Lubi się bawić i grać w karty: setki razy przegrywał, ale nadal grał; zawsze był bohaterem plotek, a on sam jest mistrzem opowiadania bajek. Jego żona zmarła, pozostawiając dziecko, ale Nozdriowa w ogóle nie obchodziły sprawy rodzinne.Pluszkin to niezwykła osoba, po której wyglądzie trudno jest określić, do której klasy należy. Cziczikow początkowo wziął go za stróża. Mieszka samotnie, choć wcześniej miał rodzinę: żonę, dzieci.FabułaAutor przedstawia czytelnikowi głównego bohatera dzieła, Cziczikowa, który przybył do miasta NN. Jest przystojnym mężczyzną w średnim wieku. Melduje się w hotelu i idzie do tawerny na spotkanie z mieszkańcami. Nie mówi nic o sobie, ale interesuje się innymi i sprawia wrażenie sympatycznej osoby. Wszyscy go zapraszają, każdy chce mieć go jako swojego gościa. Cziczikow odwiedza właściciela ziemskiego Maniłowa i proponuje mu sprzedaż dokumentów na zmarłych chłopów, których śmierci nie zarejestrowano jeszcze na papierze. Mówi, że chce uchronić Maniłowa przed płaceniem podatków. Właściciel zgadza się i oddaje Cziczikowowi martwe dusze za darmo.Następnego dnia Paweł Iwanowicz z woli losu trafia do majątku Anastasji Pietrowny Koroboczki, do której zwraca się z tą samą propozycją. Koroboczka jest tym bardzo przestraszona, ale potem zaczyna targować się, boi się sprzedać za tanio. Nie wszystko jest takie proste w przypadku Nozdriowa, którego Cziczikow spotkał na przyjęciu u komendanta policji. Udając się do swojej posiadłości, Paweł Iwanowicz oferuje właścicielowi ziemskiemu, który przed tym przegrał dużą pieniędzy sprzedania mu martwych dusz. Ale wyjaśnienia Cziczikowa Nozdriewa nie satysfakcjonują. Przed dalszymi wyjaśnieniami bohatera ratuje policjant, przychodzi po Nozdriowa, który jest sądzony za pobicie ziemianina.Właściciel ziemski Sobakiewicz sam oferuje Chiczikowowi kupno martwych dusz. Ale tak się targuje, jakby chodziło o żywych ludzi. Sobakiewicz radzi zwrócić się do Pluszkina, którego ludzie umierają jak muchy.Wieś Pluszkina była bardzo biedna. Kiedy Paweł Iwanowicz rozmawiał z właścicielem ziemskim o kupnie dusz, ten był bardzo zachwycony, uważał Cziczikowa za głupca. Sprzedał mu nie tylko zmarłych, ale także 78 zbiegłych chłopów.W sumie Cziczikow nabył około 400 dusz. Skopiował listy i kazał je poświadczyć w gubernatora, dając łapówkę urzędnikom za szybkość. Wyjaśnił, że chłopów zabierze ze sobą do guberni chersońskiej. Miasto było przepełnione plotkami o kupowaniu chłopów. Cziczikow był uważany za bogatego człowieka. Zaczął otrzymywać anonimowe listy miłosne od kobiet. Na balu gubernatora Paweł Iwanowicz był otoczony przez kobiety. Ale wtedy pojawia się Nozdriow i głośno pyta, ile martwych dusz kupił Cziczikow. Ludzie nie ufają awanturnikowi, ale przestraszony Cziczikow natychmiast ucieka do swojego hotelu.W tym czasie do miasta przybywa Koroboczka. Postanowiła dowiedzieć się o ceny martwych dusz, myśli, że mogła ich za tanio sprzedać. Plotkarze dochodzą do wniosku, że Cziczikow potrzebuje zakupu dusz, aby porwać córkę gubernatora. Plotki szybko rozeszły się po mieście. Prokurator został poinformowany o zmarłych duszach. Cziczikow jest chory i nic nie wie o tych rozmowach. Urzędnicy dyskutują, kim jest Cziczikow – słynny zbiegły rabuś Kopiejkin, Napoleon w przebraniu czy szpieg. Od tych wszystkich informacji serce naczelnika policji nie wytrzymuje i on umiera.Cziczikow jest zaskoczony, gdy nie zostaje przyjęty przez gubernatora. Powód takiego zachowania wyjaśnił mu Nozdriow i Paweł Iwanowicz wyjeżdża w pośpiechu.Autor opowiada o bohaterze: z biednej rodziny szlacheckiej, studia ukończył z dyplomem „Za wzorową pracowitość i godne zaufania zachowanie”, ale tylko dzięki pochlebstwu. Zaangażowany w oszustwa, zajmował się przemytem. Kiedy otrzymał polecenie przekazania dokumentów na chłopów do urzędu, wpadł na pomysł skupowania dusz zmarłych, aby następnie odsprzedać je. Dziwny pomysł jest trudny do zrozumienia dla zwyklej osoby, tylko sprytnie splecione schematy w głowie Cziczikowa mogłyby przekształcić się w sposób wzbogacenia. Powieść, opowiadanie Nikołaj Gogol